Beslenmede Doğru Bilinen Yanlışlar

Sağlıklı yaşamak için hepimiz, yediklerimizin ve içtiklerimizin seçimine itinâ gösteririz. Lâkin çocuklarını daha iyi besleyip büyütmek için çeşit çeşit karışımlar yapan anneler de az değildir. Günlük hayatta gerek damak tadımıza uyduğu, gerekse alışkanlık gereği karıştırarak yediğimiz bazı gıdalar vardır. Ancak daha yararlı olduğunu düşünerek birlikte yediğimiz bir kısım yiyecekler ve içecekler, bazen yanlış beslenmemize sebep olmaktadır. Meselâ kansızlığına iyi geleceği için çocuğumuza pekmez içirmemiz gerekir. Şayet pekmezi, daha kolay ve severek yedirebilmek için yoğurda karıştırırsak yanlış yapmış oluruz. Zira çocuğun pekmezden alacağı demiri, önemli oranda azaltmış oluruz.
Daha bunun gibi sıklıkla yaptığımız birçok hatalar vardır. Bunlardan bazılarını kısaca izah etmeye çalışalım.

Ispanağı, yoğurt dökerek yemek: Ispanağı, daha çok demir minerali almak için yeriz. Fakat çoğunlukla yanından yoğurdu eksik etmeyiz. Ne var ki, yoğurtla birlikte yenen ıspanaktaki demirden tam olarak faydalanmamız mümkün değildir. Çünkü yoğurttaki kalsiyum, demir mineralinin emilimini azaltarak vücuda daha az demir girmesine neden olur.

Et yemekleriyle birlikte ayran içmek: Et yemeklerinin yanında ayran içmek, vazgeçemediğimiz geleneklerimizdendir. Yine yukarıda belirttiğimiz gibi et yemeklerini ayranla birlikte yersek, ayranda bulunan kalsiyum, etteki demirin emilimini azaltır. Böylece etten umduğumuz demiri alamayız. Eğer ayran yerine bol C vitaminli bir salata ya da saf bir portakal suyu tercih edersek etteki demirden tam mânâsıyla faydalanmış oluruz. Çünkü C vitamini, demirin emilimini en yüksek oranda sağlamış olur.

Balığın yanında yoğurt yememek: Balığın yanında yoğurt yememe, ayran içmeme anlayışı halk arasında çok yaygındır. Bu inancın altında, aslında zehirlenmenin sebebinin yoğurt olmadığı, balığın içinde bulunan “histamin” proteininin olduğu gerçeği yatar. Bu vitamin yoğurtta da bulunduğundan, birlikte yenildiğinde vücuttaki histamin vitamini artabilir. Alerjisi olanlarda kızarıklık ya da kaşıntıya sebep olabilir. Netice olarak balık taze ise, yoğurt ve ayranla birlikte yemenin hiçbir mahzûru yoktur.

Pekmeze yoğurt veya süt katmak: Pekmezin kansızlığımıza iyi gelmesini istiyor ve demirinden faydalanmak istiyorsak onu ya tek başına yememiz veya C vitamini yoğunluklu portakal suyu gibi bir içecekle birlikte yememiz en doğrusudur. Böylece C vitamini, demirin en iyi bir şekilde vücutta emilmesini sağlamış olur. Aksine pekmezi, yoğurt veya süte ekleyerek yersek demirinden tam olarak faydalanamayız. Ayrıca pekmez, sadece tatlandırıcı olarak kullanılmış olur.

Balı, sıcak süte karıştırmak: Özellikle soğuk algınlıklarında sıcak süte bal karıştırarak sıcak sıcak içme alışkanlığımız vardır. Aynı şekilde sıcak suya bal karıştırmak da diğer bir tercihimizdir. Böyle yapıldığında baldaki protein, vitamin ve mineraller, 40 derecenin üzerindeki sıcak sıvıda ısıya maruz kaldığı için yok olur. Bal da sadece tatlandırıcı olarak vazife görür. Bu yüzden balı mutlaka ılık su, süt veya meyve suyuyla içmemiz en doğrudur. Böylece balın bütün besin değerinden faydalanmış oluruz.

Yemek yerken su içmemek: Pek çoğumuz, yemek esnâsında su içmemin kilo aldıracağını düşünür. Hâlbuki yemek yerken arada bir yudumlarla su içmek, kilo aldırmaz, tam tersine iştahı azaltmaya yardımcı olur. Yalnızca sindirim problemi olan kişiler, yemek sırasında sıkça su içmemelidirler.

Yumurtayı kolesterolü artırır diye yememek: Yumurta, en kaliteli protein kaynağıdır. Sağlıklı bir kişi, günde en az bir yumurtayı yiyebilir. Hatta kolesterol, tansiyon ve şeker hastalığı gibi rahatsızlığı olanlar bile, rahatlıkla haftada üç-dört defa yumurta yiyebilirler.

Yemekten hemen sonra meyve yememek: Yemekten sonra meyve yenilmesinin yağlanmaya sebep olacağı söylenir. Hâlbuki ikinci çeşit yemek yerine, daha az enerji alımı için bir porsiyon meyve yenilebilir. Diğer bir ifadeyle, yemeklerden sonra tam doygunluk sağlanamıyorsa, aşırıya kaçmamak şartıyla meyve yenilebilir.

Aç iken limonlu-sirkeli su veya greyfurt suyu içmek: Fazla kilolarından rahatsız olanlar, açken sirkeli-limonlu su veya greyfurt suyu içerek zayıflayacaklarını sanmaktadırlar. Bu uygulamanın zayıflatıcı hiçbir etkisi yoktur. Hatta sindirim sistemine rahatsızlık bile verebilir. Sadece C vitamini ihtivâ etmesi sebebiyle, güne kendini daha dinç hissederek başlamayı sağlayabilir.

Kepekli ekmeğin ve light ürünlerin kilo aldırmayacağı: Kepekli ekmeğin beyaz ekmeğe göre kalorisi biraz daha düşüktür. Buna dayanarak ve kalorisi az diyerek daha çok kepekli ekmek yemek, zayıflamak yerine kilo aldırır. Üzerinde light yazan yiyecek ve 

içeceklerin de nasılsa kilo aldırmıyor düşüncesiyle çok miktarda yenilmemesi gerekir.

Zeytin yağının, katı yağlar gibi kilo aldırmayacağı: Zeytinyağı, insan sağlığı için bir numaralı yağ olsa da bir gramı 9 kalori enerji verir. Bu, şu anlama geliyor: Zeytinyağı da diğer yağlar gibi, gereğinden fazla yenildiğinde kilo yapar.

Nejla Baş-SEBNEM DERGİSİ